Yüce Allah buyuruyor:
O (Allah) ki, içinden taze et (balık) yemeniz ve (inci, mercan gibi) süs eşyası takıları çıkarmanız için denizi emrinize verendir. (Nahl - 14)
İnsanı en güzel şekilde yaratan, akıl ile bilinçlendiren ve yeryüzüne halife (egemen) kılan Allah, denizleri ve denizlerdeki varlıkları da insanların yararına sunmuştur. Ayrıca balık eti kasaplık hayvan etlerinden daha çabuk bozulduğu için balık etini taze olarak yememizi özellikle vurgulamıştır.
Taze balık eti steril iken, bayatlamaya başlayınca mikroplar hızlı bir şekilde çoğalır ve mikroorganizmalar baştan gövdeye doğru yayılmaya başlayınca kokuşmaya başlar. Bu nedenle bayat ve kokuşmuş balık etleri sağlığımız için zararlıdır.
Taze ve bayat balıkların özellikleri şunlardır
Taze balığın pulları parlak ve yapışkan olur. Bayat balığın pulları ise mat olur ve kolay dökülür. Taze balığın solungacı koyu kırmızı ya da pembe olur. Az bayatlamış balığın solungacı açık renk ve çok bayatlamış balığın solungacı kahverengi olur.
Taze balığın gözü parlak ve kabarık olur. Bayat balığın gözü ise bulanık ve çökük olur. Taze balığın adalesi sert ve kaygan olur. Bayat balığın adalesi ise gevşek ve salgın olur. Taze balığın doğal kokusu hafiftir. Bayat balığın kokusu ise amonyak gibi pis ve ağırdır.
Balığın karada yaşayan hayvanlardan farklı özellikleri!
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Denizin suyu temiz ve meytesi (ölmüş balık eti) helâldır. (İbni Mâce)
Tuzluluk oranları farklı da olsa deniz suları temiz olduğu için, deniz suyu ile abdest alınır, gusül yapılır, çamaşır yıkanır ve her çeşit temizlik işlerinde kullanılır.
Meytesi (ölmüş balık eti) helâl olduğu için, semek-i tâfi dışında her hangi bir sebeple ölen balıkların eti helâldir, yenir. Çünkü karada yaşayan hayvanlar gibi kesilmeleri şart değildir.
Semek-i tâfi ne demektir?
Suyun içinde kendiliğinden ölen ve sırtı aşağı ters dönerek suyun üstüne çıkan balığa, semek-i tâfi denir.
Hanefî’de semek-i tâfi, köpek balığı, domuz balığı, yengeç, midye, istiridye ve ıstakoz gibi balık türlerinin yenilmesi ve satılması haramdır.
Şâfî’de ise semek-i tâfi dâhil, suda doğan ve suda yaşayan her çeşit balık türlerinin yenilmesi ve satılması helâldir.
Balığın besin değeri açısından farklı özellikleri!
Balık etinin kırmızı ete göre yağ oranı daha düşük, protein oranı ise daha yüksek ve sindirimi daha kolaydır. Balık eti vitamin açısından da zengindir ve özellikle A ve B vitaminleri bol olduğundan gelişme çağındaki çocuklar için çok yararlıdır. Balık, fosfor açısından da zengindir. Fosfor kalsiyumla birlikte kanda eşit düzeyde olduğunda, raşitizm, kemik yumuşaması ve kemik erimesi gibi hastalıkları önler ve beyne zindelik verir.
Balıkçılara ve özellikle amatör balıkçılara bir uyarı!
Balıklarda bizim gibi canlı varlıklardır ve onların da sinir sistemi ve his organları vardır. Bu ne denle şu kadar balık tuttum diye sevinirken, hayvan haklarından sorumlu olduğumuzu ve sorguya çekileceğimizi de unutmayalım ve balıklara fazla eziyet vermeyelim.
***
Ahmet Tomor Hocaefendi
A'dan Z'ye İslâmi Bilgiler
Comments