Yüce Allah buyuruyor:
Eğer hasta ya da yolculuk halinde iseniz ya da sizden biriniz tuvaletten gelmişse ya da kadınlara dokunmuş (cinsel ilişkide bulunmuş) sanız ve bu durumda su bulamamışsanız, temiz toprakla teyemmüm edin, yüzünüzü ve ellerinizi onunla mesh edin (sıvazlayın). (Mâide, 6)
Dinin direği, mü'minlerin mîracı ve cennetin anahtarı olan namazın ön şartları vardır ve bu ön şartlardan biri de “hadesten tahâret” tir. Abdestsizlik ve cünupluk haline hades, abdesti olmayanın abdest almasına ve cünup olanın gusül (boy) abdesti almasına da hadesten tahâret denir.
Ancak namaz hadesten tahârete ve hadesten tahâret de suya bağlı olduğundan, Allah'ın (c.c.) Peygamberimiz (s.a.v.) in ümmetine özel olmak üzere zorunlu hallerde su yerine temiz toprakla teyemmüm yapmamıza izin vererek bizi namazsızlık psikolojisinin çöküntüsünden kurtarmıştır.
Yukarıdaki âyet-i kerîmede abdest ya da gusül gerektiği durumda su bulamamışsanız, “temiz toprakla teyemmüm edin, yüzünüzü ve elinizi onunla mesh edin (sıvazlayın)” buyrulduğundan,
Abdestte sadece farz olan organlarını birer defa yıkayacak ve gusülde bedenin tamamını bir defa yıkayacak kadar su bulunmadığı ya da hastalık, tutukluluk ve düşman korkusu gibi nedenlerle sudan yararlanma imkanı olmadığı durumlarda abdestsiz ve cünup olanlar teyemmümle namaz kılabilirler.
İmâm-ı A'zam ile İmâm-ı Muhammed'e göre, ağaç, talaş ve ot gibi yanınca kül olan ve altın, gümüş, demir, bakır ve kalay gibi ısınınca yumuşayıp eriyen maddelerin dışında, temiz olma koşulu ile toprak, kum, taş, mermer, alçı, kireç, kaya tuzu, tuğla ve kiremit gibi şeylerle teyemmüm yapılır.
İmâm-ı Şâfi ile İmâm-ı Ebû Yusuf'a göre, teyemmüm sadece üzerinde toz bulunan toprakla yapılır, bunun dışında başka bir şeyle teyemmüm yapılamaz.
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Teyemmüm iki defa ellerini yere vurmaktır. Birincisi yüzünü ve ikincisi dirseklerine kadar ellerini mesh etmek (sıvazlamak) içindir. (Hâkim-Beyhakî)
Teyemmüm nasıl alınır?
Önce abdestte olduğu gibi dirseklere kadar kollar sıvanır, yüzük ve gözlük gibi şeyler çıkarılır.
Bismillâhirrahmânirrahîm ile başlanır ve niyet ettim namaz için tahârete diye niyet edilir.
İki elin avuçları parmaklar açık olarak temiz bir toprağın ya da toprak cinsinden olan bir şeyin üzerine hafifçe vurulur ve ileri geri çekilir,
Avuca yapışan tozların düşmesi için iki elin baş parmakları yan yana getirilip hafifçe birbirine vurulur ve sonra yüzün tamamı yıkanıyormuş gibi bir defa mesh edilir.
Sonra eller aynı şekilde tekrar toprağa vurulur. Önce sol el ile sağ elin ve sonra sağ el ile sol elin dirsekleri ile birlikte su ile yıkanıyormuş gibi her tarafı mesh edilir.
Teyemmümde âyet-i kerîmedeki tertibe uyularak önce yüz, sonra eller mesh edilir ve ara vermeksizin devam edilir.
Hanefî'de, vakit girmeden önce de teyemmüm alınabilir ve bir teyemmüm ile birden fazla vakit namazı ile her çeşit nafile namazlar kılınabilir.
Şâfî'de, vakit girmeden önce alınan teyemmüm geçersizdir ve bir teyemmüm ile ancak bir vaktin farzı ve o vakit içerisinde her çeşit nafile namazlar kılınabilir.
***
Ahmet Tomor Hocaefendi
TEYEMMÜM KONULU SOHBETİMİZ
Kommentarer