Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Âdemoğlu secde âyetini okuduğunda, şeytan ağlayarak oradan uzaklaşır ve der ki: Yazıklar olsun bana! Âdemoğlu secde ile emrolundu ve hemen secde yaptı, ona cennet var. Ben de secde ile emrolundum ama yapmadım, bana da cehennem var. (Müslim)
Bedensel ibâdetlerin en üstünü ve insanın Allah'ın rahmetine en yakın olduğu yer secdedir. Şeytan, böbürlenip ve büyüklük taslayıp yapmadığı bir tek secde nedeni ile lânetlenip cennetten kovulduğu gibi insanlar da bir tek secde ile Allah'ın rahmetine ve cennete kavuşabilirler.
Hanefî'ye göre Kur'an'da 14 yerde secde âyeti vardır ve şunlardır:
A'râf 206 – Ra'd 15 – Nahl 49 – İsrâ 109 – Meryem 58 – Hac 18 – Furkan 60 – Neml 25 – Secde 15 – Sa'd 24 – Fussilet 37 – Necm 62 – İnşikak 212 – Alak 19.
Şâfi'ye göre de Kur'an'da 14 secde âyeti vardır. Ancak Sa'd 24 yerine, Hac 77 secde âyetidir.
İşte bu âyetlerden biri okunduğu zaman, hem okuyanın hem de dinleyenlerin secde yapmalarına tilâvet secdesi denir. Tilâvet secdesi, Hanefî'de vâcib ve diğer üç mezhebde sünnettir.
Tilâvet secdesi nasıl yapılır?
Hanefî'de tilâvet secdesini okuyan kimse ayağa kalkıp Kıble'ye döner, tilâvet secdesini yapmaya niyet eder ve ellerini kaldırmadan tekbir alıp secdeye gider. Secdede üç defa Sübhâne Rabbiye'l-a'lâ dedikten sonra tekbir alıp hemen ayağa kalkar ve kalkarken Gufrâneke Rabbenâ ve ileyke'l-masîr der. Hanefî'de secdeden kalkınca oturulmaz ve selâm verilmez. Tilâvet secdesinde sadece bir tek secde vâcib, bunun dışında ayağa kalkmak ve tekbirleri almak müstehabdır.
Şâfî'de tilâvet secdesini okuyan kimse ayağa kalkmadan oturduğu yerde Kıble'ye dönerek niyet eder ve tekbir alıp secdeye gider. Secdeden sonra ayağa kalkmayıp oturur ve selâm verir.
Bir yerde secde âyeti sesli okunduğu zaman, secde âyetini duyan ve namazla mükellef olanların da secde yapmaları vâciptir. Erginlik çağına ermeyen çocuklara, zihinsel özürlülere, âdet ve nifas halindeki kadınlara namaz farz olmadığı gibi tilâvet secdesi de vâcib olmaz.
Ancak ister erkek, ister kadın olsun, abdestsiz ya da cünupluk halinde olanlara vakit girince abdest ya da gusül alıp namaz kılmaları farz olduğu gibi secde âyetini duyanların da temizlenince tilâvet secdesi yapmaları vâcib olur.
Secde âyetlerine sadece gözü ile bakanlara, hece hece okuyanlara ve dilleri ile sesli okumadan elleri ile yazanlara tilâvet secdesi yapmak vâcib olmadığı gibi,
Akıllı insanın dışında görünmeyen cinlerden, papağan gibi eğitilmiş kuşlardan, yankı sesinden, radyo, televizyon, internet, teyp, hoparlör, CD ve kaset gibi ses kayıt cihazlarından secde âyetlerini duyan ve dinleyenlere de tilâvet secdesi yapmaları vâcib (zorunlu) olmaz.
Bir secde âyetini aynı mekânda tekrar tekrar okuyanların ve dinleyenlerin, bir defa tilâvet secdesi yapmaları yeterlidir. Hâfızlığa çalışan ve ezberlemek için aynı âyeti tekrar tekrar okumaları gereken talebeler için bu konu çok önemlidir.
Secde âyetleri okunduğunda, okuyan ve dinleyenlerin geciktirmeksizin hemen tilâvet secdelerini yapmaları ya da Semi'nâ ve eta'nâ gufrâneke Rabbenâ ve ileyke'l-masîr demeleri müstehabdır.
Uyarı!
İmâm-ı Nesefî rahmetullâhi aleyh buyuruyor ki:
Bir kimsenin çok önemli bir işi, derdi, sıkıntısı, hastası ya da borcu olsa, Kur'an'daki sırasına göre 14 secde âyetini teker teker okuyup her biri için hemen secde yapsa ve sonunda ellerini açıp dua etse, Allah'ın (c.c.) izni ile her çeşit sıkıntılardan kurtulur ve huzura kavuşur.
***
Ahmet Tomor Hocaefendi
ÜÇ SECDE VE SECDENİN YAPILMASI KONULU SOHBETİMİZ
Comments